Năm nay, ở “thiên đường của người nghiện máy tính” – hội thảo công nghệ thường niên của Austin, South by Southwest, không có ngôi sao nào lóe sáng, nhưng cũng đủ để người ta nhận thấy 10 xu hướng và ý tưởng kinh doanh trên Web 2010.
Địa điểm, địa điểm, địa điểm
Phát hiện lớn nhất được nhận ra là giữa hai hãng dịch vụ games: Gowalla có trụ sở tại tại Austin và Foursquare có trụ sở tại tại New York. Cả hai hãng này đều có nét giống nhau – người sử dụng “đăng nhập” vào những địa điểm thực trên thế giới thông qua chiếc điện thoại thông minh của mình và được tặng một huy hiệu và chiết khấu với các điểm nóng hay lui tới.
Foursquare là game đã khá thịnh hành và có nền tảng người sử dụng lớn hơn, nhưng Gowalla lại lãnh đạo cuộc nổi dậy mạnh mẽ, với ứng dụng được thiết kế phù hợp cho iPhone và có mặt khá ấn tượng tại hội thảo. Vậy ai giành chiến thắng? Chúng ta sẽ gọi đây là một đấu có kết quả trận hoà, vì nhiều người tới dự sử dụng đồng thời cả hai dịch vụ để định vị bạn bè và theo dõi các bên khác.
Gowalla và Foursquare đều phải đối mặt với cùng thách thức phí trước phá vỡ thế “bức bách” để vượt ra khỏi cộng đồng “nghiện” công nghệ trên vùng bờ biển để vượt ra ngoài đại dương, trở thành công cụ trong cuộc sống hàng ngày. Đó không phải là con đường dễ dàng.
Hai dịch vụ này phải giải quyết những quan ngại về tính riêng tư (mặc dù họ chỉ xác định vị trí của bạn, khi bạn cho phép họ làm vậy) trong khi phải đấu tranh để xây dựng quan hệ đối tác với những người say mê và các nhãn hiệu để giúp khuyến khích những người sử dụng hoài nghi cho họ một lần thử.
Các nhà mạng xã hội khổng lồ này cũng muốn bạn bắt đầu chia sẻ thông tin về nơi bạn đang ở: Twitter vốn đã tăng cường năng lực để tăng thêm địa điểm vào các tweet, và Facebook cũng có kế hoạch sử dụng những tính năng tương tự để để kịp cập nhật thông tin trước mùa hè.
Xây dựng các nền tảng (platforms) chứ không phải các trang web
Twitter chưa bao giờ đi theo hướng một Tweeter.com – trang web tự nó đã trở nên khá thiết yếu, người sáng lập Tweetter Evan Williams thừa nhận trong SXSW 14/3 keynote.
Hãng dịch vụ tiểu blog (microblogging) này đã tiến thêm một bước xa hơn với tuyên bố về @Anywhere, một nền tảng giúp các nhà xuất bản và nhà thiết kế web phát triển những tính năng Tweetter thành trang web của riêng họ.
Dịch vụ này sẽ khởi động với 13 đối tác beta, bao gồm tờ New York Times và Youtube, để người sử dụng Tweet đăng tin nhắn và tìm kiếm bạn bè mới theo mà không cần phải thoát ra khỏi trang web của đối tác.
Twitter đang hướng theo thành công của nền tảng Facebook Connect, cho phép người sử dụng đặng nhập và tương tác với các trang web sử dụng thông tin và dữ liệu Facebook của họ.
Nhưng mạng xã hội khổng lồ Facebook của Mark Zuckerberg không ngủ quên trên vinh quang có được tại một sự kiện cho các nhà phát triển Facebook, nhà quản trị nền tảng Facebook Gareth Davis nhận đinh công ty là một “dịch vụ” hơn là một địa điểm web.
Điều đó có nghĩa là Facebook có thể sẽ ít nhấn mạnh hơn tầm quan trọng của việc trở thành Facebook.com và tập trung vào biến trong thông tin Facebook của bạn trở thành một phần quan trọng của mọi thứ bạn làm trên trang web này.
Game Xã hội
Một lĩnh vực mới mà bạn sẽ thấy nền tảng mới của Facebook là trong các trò chơi bảng điều khiển điện tử. Các nhà phát triển trình diễn bản demo của các trò chơi mà Facebook Connect thiết kế, cho phép bạn chia sẻ điểm số, thống kê, và thậm chí là một guồng thông tin gaming được cá nhân hóa của bạn sang thông tin Facebook của bạn, trực tiếp qua Xbox 360 hay Playstaytion. Thế hệ trò chơi mới nhất trên iPhone của Apple bao gồm cùng các dạng tính năng, được thiết kế để cho phép bạn chia sẻ những gì đã đạt được với bạn bè.
Hơn thế nữa, chính những trò chơi này cũng sẽ trở nên mang tính xã hội hơn. Năm 2009, thành công của các trò chơi như Zynga’s Farmville (theo một số ước tính, có nhiều người chơi hơn số người sử dụng Twitter) chứng tỏ với các nhà phát triển rằng có một chiến lược chiến thắng trong việc nhắm tới những trò chơi ít hướng hơn tới các game thủ, mà hướng tới những người tìm kiếm cách giải trí nhẹ nhàng để tương tác với bạn bè.
Và Farmville thực tế có vẻ chỉ mang tính xã hội bạn có thể thăm nông trại của bạn mình và đề nghị giúp đỡ họ, nhưng không phải chỉ có thế. Thế hệ game online tiếp theo giống như Bejeweled Blitz sẽ cho phép cạnh tranh trực tiếp hơn và phong phú hơn và là chơi trò chơi giữa người sử dụng.
Công nghệ tương tác thực tế (AR)
Về mặt lý thuyết, tương tác thực tế không phải là điều gì mới – nếu bạn đã xem Olympics hay một hồi môn bóng bầu dục phát sóng truyền hình, thì bạn đã quen với các overlay điện tử củng cố các sự kiện thực tế. Nhưng một thách thức đối với năm 2010 sẽ là khai thác sự có mặt ở khắp nơi các webcam hay điện thoại thông minh để làm cho tương tác thực tế hữu ích như một công cụ hàng ngày.
Một trong những ví dụ điển hình nhất là virtual box simulator (trình lập hóa hộp ảo) từ Cơ quan bưu điện Mỹ, nơi tận dụng webcam của bạn để cho phép bạn tính toán kích cỡ box nào cần thiết để vận chuyển một mục tin qua việc phủ ngoài mô hình 3D nửa trong suốt của chiếc hộp. Các điển hình khác cho năm 2010 phong phú từ nhạc hình John Mayer cho tới Dự án Natal sắp ra mắt của Xbox.
Tương tác thực tế cũng là xu hướng nóng trên các ứng dụng iPhone. Chúng bao gồm những công cụ cho phép bắn bạn mình bằng lazer ảo trên ứng dựng iPew hay tìm kiếm nơi xe đậu với Car Finder. Có cường điệu quá không? Có thể có, nhưng đó mới chỉ là điểm khởi đầu.
Sống trong “đám mây”
Hãy sẵn sàng để các file của bạn bắt đầu một “cuộc sống” trên mạng, hơn là chỉ trong chiếc máy tính của bạn. Một trong những đại diện tại SXSWi là Daniel Ek, giám đốc điều hành của Spotify, một hang dịch vụ âm nhạc nổi tiếng của châu Âu, cung cấp hàng triệu bài hát phục vụ nhu cầu.
Tung ra dịch vụ này ở Mỹ càng trở nên phức tạp hơn vì các vấn đề cấp phép với các công ty thu thanh và đã từng có hy vọng rằng Ek sẽ tuyên bố ngày tung ra tại Mỹ vào ngày diễn ra hội thảo. (Ông đã không làm vậy). Tuy nhiên, dịch vụ này và các hãng cạnh tranh ở Mỹ như Mog đã khiến mô hình iTunes về một thư viện tải âm nhạc tải về được chính thức trở nên lỗi thời.
Ai cần phải ghi ra các đĩa CD hay mua bài hát khi có gần như mọi bài hát sẵn có, nếu bạn có kết nối Internet? Lý do này trở nên thuyết phục hơn khi tính đến các ứng dụng điện thoại– Mog đã tuyên bố rằng ứng dụng của hãng sẽ tung ra vào mùa xuân, với phí thuê bao là 10 USD/tháng.
Hy vọng cuộc cách mạng tương tự sẽ xuất hiện với nhạc hình. Netflix vốn đã cung cấp thư viện hàng nghìn video trên mạng, và Major League Baseball cho phép các thuê bao xem bát cứ trận đấu nào theo nhu cầu. Có người còn đồn rằng, mạng cáp như ESPN đang tính tới việc truyền dữ liệu thông qua các nền tảng như Xbox đang giữ ý tưởng đưa chiếc TV vào đám mây đó là ưu tiên hàng đầu.
Nợ một người bạn chiếc bánh pizza? Hãy bấm điện thoại và nợ được thanh toán. Đó là một trong những xu hướng trên Web 2010.
“Kênh sau” ra đời
Sự phát triển của những địa chỉ như Twitter và Facebook càng làm thúc đẩy thêm ý tưởng rằng các sự kiện có cả một kênh trước (frontchannel) (ví dụ Super Bowl) và kênh sau (backchannel) (một kiểu thảo luận trực tiếp trên mạng từ những người hâm mộ đang theo dõi một chương trình).
Thế hệ TV web và phần mềm trong tương lai sẽ chứa đựng cách thức để người ta có thể quản lý và tương tác với những cuộc thảo luận xung quanh một sự kiện, lọc ra những luồng thông tin thực tế liên quan trực tiếp nhất liên quan đến chủ đề thảo luận.
Kênh này hoạt động trên quy mô nhỏ hơn. Ví dụ điển hình nhất về sức mạnh của kênh sau là cuộc thảo luận do công ty SXSW tổ chức. Một cuộc phỏng vấn với người sáng lập Twitter là Williams đã gần như thất bại bởi những chỉ trích trên chính Twitter.
Những người tham dự cuộc nói chuyện đều không lấy làm ấn tượng với những câu hỏi đặt ra cho Williams của người dẫn chương trình Umair Haque đến từ tạp chí Harvard Business Review. Nhiều khán giả đã bỏ chương trình trước khi cuộc thảo luận kết thúc.
Sau này, trên blog của mình, ông Haque viết rằng giá như lúc phỏng vấn, ông đã đồng thời tổ chức một cuộc thảo luận trên Twitter, như vậy hẳn ông đã có thêm nhiều câu hỏi thú vị hơn dành cho khách mời.
Thanh toán qua điện thoại
Thanh toán tiền qua mạng là ngành công nghiệp 1 tỷ đôla năm 2009. Nếu họ hy vọng phát triển trong năm 2010, thì những dạng giao dịch này cần phải được làm cho thuận tiện hơn.
Một trong hệ thống xử lý dễ dàng nhất là ứng dụng từ Paypal, cho phép người sử dụng tận dụng iPhone hay iPod để cho phép giao dịch giữa các tài khoản. Nợ một người bạn chiếc bánh pizza? Hãy bấm điện thoại và nợ được thanh toán.
Một trong những ứng dụng ban đầu Venmo (đang trong phiên bản beta cá nhân) đã tiến một bước xa hơn. Bạn bè có thể phát lệnh thanh toán với một tin nhắn văn bản hoặc tạo một danh sách đặc biệt những người họ tin cậy, những người sau đó cho phép rút tiền từ tài khoản của mình.
Những biểu tượng xã hội
Các trang web đã làm cho con người mang tính xã hội hơn. Nhưng còn những biểu tượng cụ thể thì sao? Đó là ý nghĩ đằng sau Stickybits, một trang web mới ra mắt tại SXSW, có thể thêm một tầng xã hội vào mã vạch.
Sử dụng hệ điều hành Android hay ứng dụng iPhone của công ty, người sử dụng có thể quét các mã vạch, đính kèm một mẩu thông tin hoặc video, ghi chú hoặc đoạn băng ghi âm và nhận thông báo bất cứ khi nào có người nào đó quét cùng biểu tượng đó.
Stickybits cũng sản xuất mã vạch duy nhất và chỉ dùng cho một người mà, ví dụ, khi gắn vào các tấm bưu thiếp, sẽ làm tăng thêm bộ nhớ số vào các biểu tượng tĩnh. Công ty thấy những mã này được sử dụng ở mọi ứng dụng từ xem trước sản phẩm cho tới đưa một bản sao lý lịch trên thẻ kinh doanh của bạn.
iPad
Những bàn luận ồn ào về chiếc máy tính của Apple tiếp diễn tại SXSWi. Ngay cả khi rất ít người tham dự có chiếc iPad (mẫu đầu tiên được ra măt đầu tháng 4), vẫn có rất nhiều cuộc thảo luận về việc thiết bị này sẽ ảnh hưởng ra sao tới game, trình duyệt web hay các dạng truyền thông in.
Với các nhà phát triển đang chạy đua để kết hợp các thế hệ ứng dụng đầu tiên vào thời điểm ra mắt, không có nhiều ví dụ cụ thể. Ngoại lệ? Wired có bản demo video đầy đủ về cách họ dự tính đưa tạp chí vào iPad, và nhận phản ứng nhiệt tình từ đám đông tham dự.
Trang web phong phú
Một khía cạnh gây tranh cãi của iPad là thiếu hỗ trợ Flash, một phần thường gặp của Internet, ảnh hưởng tới mọi thứ từ các game trực tuyến cho tới những trang như Hulu. Một phần lý do Apple nghĩ có thể bỏ qua Flash là thế hệ tiếp theo của mã nguồn, HTML 5, vốn đang được sử dụng trên Web.
HTML là ngôn ngữ dùng để viết đa số các trang web, và thế hệ các tiêu chuẩn mới nhất bao gồm các công cụ để nhà phát triển có thể đưa video lên trang của mình và xây dựng các ứng dụng phong phú, trực tuyến với đầy đủ các tính năng mà không cần đòi hỏi người sử dụng phải tải về và cài đặt các phần mềm như Flash.
Một khó khăn với ứng dụng này? Người ta sẽ không nâng cấp trình duyệt web. Các phiên bản Internet Explorer và Firefox cũ hơn vẫn là những trình duyệt sử dụng phổ biến nhất trên web và không thể thể hiện nội dụng HTML 5.
Các nhà phát triển sẽ không thể đưa nhiều tính năng HTML 5 vào các trang web của mình cho tới khi đa số người sử dụng nâng cấp lên phiên bản trình duyệt web mới nhất, như Google Chrome hay Internet Explorer 9 sắp ra mắt.
(Theo Đình Ngân – Tuần việt nam/ Time)
